Kitabımı nasıl yayımlatırım?

Belki böylesine temel bir konuyu çok daha önceden yazmam gerekirdi ama itiraf edeyim, üşeniyordum. Evet, yazarlık konusunda ahkâm kesip yazmaya üşenen birisi! Ne kadar doğru adreste olduğunuzu anlayın. Neyse, geçenlerde bir sitede bu konu hakkında soru sorduklarında kendimi uzun uzadıya yazıp çizip yanıt verirken buldum. Anladım ki üşengeçliğim geçmiş, Yazar Odası’nda bunun hakkında yazmanın tam zamanı.

Öncelikle çok tabii olarak elinizde bir kitap dosyası olması gerekir. Abes mi geldi bu cümle? Oysa henüz hiçbir şey yazmadan yayınevleriyle konuşup ona göre bir şeyler yazması gerektiğini düşünen kişi sayısı hiç de az değil. Elinizde yazılmış bir kitap dosyası olmadan bir yayınevinin kapısını çalmaya kalkarsanız muhtemelen alacağınız yanıt “Ne kulübü lan!” gibi bir şey olacaktır, yapmayın.

Yayınevine dosya nasıl gönderilir anlatmadan önce yayınevlerinin nasıl çalıştıklarına dair bir iki ufak noktaya değinmek gerek. Öncelikle şunu söyleyelim: piyasada gördüğünüz ciddi bir yayınevine gidip “Masrafları ben karşılayacağım, yeter ki kitabımı basın,” deme gibi bir şansınız yok. Yazarın kitabın basım ve dağıtım masraflarını karşılaması sanılabileceğinin aksine istisnadır. Tam tersine yazar, yayınevinden yayımlanan kitap için telif ücreti alır.

Öte yandan yazarın basım ve dağıtım masraflarına katıldığı türden yayınevleri de yok değil. Ancak böylesi bir yayınevinden kitabınızı yayımlatıp başarılı olmanız çok zor. Hem sonra eserinizin bir yayınevince kabul görüp, ciddi bir editoryal bir çalışmadan geçerek yayına kabul edilmesi yerine parayla kitabı bastırmak neden? Kaldı ki bu tür yayınevlerinin, kitabın dağıtımını layıkıyla yapabilecekleri de kuşkulu. Eğer amacınız sizden yakınlarınıza bir hatıra kalması ve basılan kitabınızı eşe dosta dağıtmak değilse bu yolu önermiyorum.

Yayınevine dosyanızı göndermeden önce göndereceğiniz yayınevlerinin önceden yayımladığı kitaplar hakkında fikir sahibi olmalısınız. Yayın kataloğundaki hiçbir kitaba uymayan bir kitabı gönderirseniz muhtemelen şansınız düşüktür. Ayrıca şunu da söylemek gerekir ki eğer yazdığınız bir öykü veya şiir kitabıysa (Şiir basmıyoruz sözüne hazırlıklı olun!) yazdıklarınızın önceden dergilerde yer almış olması sizin için büyük avantajdır. Hatta denilebilir ki öykü ve şiirleriniz dergilerde yer almamışlarsa şansınız çok daha düşüktür. Metinlerinizi dergilerde nasıl yayımlatabileceğinize dair şu yazıya göz atabilirsiniz.

Yayınevini seçtikten sonra şimdi iş geliyor kitap dosyanızı kendilerine ulaştırmaya. Kitap dosyanızı yayınevlerine ulaştırmanın, biri nadir kullanılan, iki yolu vardır: Biri posta yoluyla diğeriyse internet üstünden e-posta göndererek. Elden teslim yayınevlerinin tercih etmediği bir yoldur. Aslına bakarsanız büyük bir çoğunlukla e-posta da öyle. Ama siz illa e-posta ile dosyanızı göndermek istiyorsanız yayınevini arayıp bu yolla dosya kabul edip etmediklerini öğrenebilirsiniz.

Kitap dosyanızın adı ve yazarının adının bulunduğu kapak sayfasının bir köşesinde sizin iletişim bilgileriniz (telefon, adres, e-posta vb.) mutlaka bulunmalı. Ayrıca dosyanızla birlikte bir özgeçmiş ve dosya hakkında bilgilendirici bir kapak yazısı veya özet de bulunursa bu, işlerin ilerleyişini çabuklaştıracaktır. Tabii bu kapak yazısı/özette kitabınızın türünü (roman, öykü, kurmaca dışı vb.) olup olmadığını yazmayı da unutmayın.

Dosyanızı yayınevine gönderdikten sonra beklemeye başlarsınız. Yanıt için bir-üç ay arası bir süre bekleyebileceğiniz gibi bu süre çok daha uzun da olabilir. Eğer çok sabırsız biriyseniz işin en sağlıklı yolu yayınevini arayıp ne kadar sürede size olumlu veya olumsuz yanıt verebileceklerini öğrenmektir. Yaklaşık bir süre söyleyeceklerdir. Bunu, bir defa yapın. İkide bir “Dosyam ne oldu?” diye zaten işleri başlarından aşkın insanları rahatsız etmek istemeyiz. Sonra yanıt gelir. Dosyanızı kabul veya reddedettiklerini çoğunlukla e-posta yoluyla bildirirler. Şunu bilin ki pek çok ünlü yazar da dahil olmak üzere, ilk gönderdiği yayınevince kabul edilen yazar çok azdır. Tam aksine, onlarca yayınevinin kapısını çalıp en sonunda bir yayınevinin dosyasını yayımlamayı kabul ettiği ve bugün adını hemen herkesin bildiği birçok ünlü yazar vardır. Dolayısıyla dosyanızı bir sürü yayınevine defalarca göndermeniz gerekebilir. Umudunuzu kaybetmeyin ve sabrınızı koruyun. Yayınevi dosyanızı kabul ettikten sonra sebat ederseniz arkasından yeni kitaplar gelir. Kim bilir, belki bir blog açıp insanlara yazmak ve yayımlamak üzerine ahkâmlar kesmeye bile başlarsınız.